४४ वर्षदेखि सामूहिक बेलविवाह
- , हेटौंडा
माघ २०, २०७३- हेटौंडा बसपार्कस्थित मण्डप झकिझकाउ बनाइएको थियो । वरिपरिको वातावरण आकर्षक थियो । त्यही मण्डपमा दुलहीको शृंगार गरी ६५ बालिका राखिएको थियो । उनीहरूलाई बेलसित विवाह गराउन विभिन्न स्थानबाट ल्याइएको हो । बुधबार तिनका बाबुआमाले छोरीको कन्यादान गरिरहेका थिए ।
सूवर्णकुमार बेल विवाह गुठीले भडकिलो खर्च घटाएर नेवारी परम्परा बचाउने उद्देश्यले बसपार्कस्थित डबलीमा ती कन्याको सामूहिक बेलविवाह (इही) को गरेको गुठी प्रमुख हरिशचन्द्र श्रेष्ठले जानकारी दिए । बेलविवाहमा सम्मिलित प्रत्येक कन्याका अभिभावकसँग न्यूनतम रकम भने लिइएको थियो ।
सामूहिक बेलविवाहमा काभ्रे, रौतहट, चितवन, बारा, पर्सा, मकवानपुर र ललितपुरका कन्या थिए । घरमा एक्लै गर्दा २५ हजारदेखि ४० हजार रुपैयाँसम्म खर्च र झन्झट दुवै हुने भएकाले सामूहिक विवाहमा ल्याएको चितवन टाँडीका रामलाल श्रेष्ठले बताए । गुठीले विगत ४४ वर्षदेखि श्रीपञ्चमीमा सामूहिक बेलविवाह आयोजना गर्दै आएको छ । बेलसँग विवाह भइसकेपछि नेवार चेली कहिल्यै विधवा हुँदैनन् भन्ने विश्वास छ ।
बेलविवाह सम्पन्न गर्न यज्ञमा बसेका रमेश राजोपाध्यायका अनुसार रजस्वला नभएकी कन्यालाई एक हातमा स: लगनपात्र र अर्को हातमा बेल समाउन लगाएर सूवर्णकुमार (सुनको नारायण) लाई दान दिनु हो । ‘सति प्रथा रोक्न पनि बेलविवाहको प्रथा चलाइएको हो,’ उनले भने । बेललाई शिवको प्रतिरूप मानिन्छ । यो फल बढी टिकाउ हुने, सुक्दा पनि नबिग्रने र किराले पनि नखाने भएकाले स्थायित्वको प्रतीक मानिन्छ । सुन कहिल्यै नष्ट नहुने धातु भएकाले यसलाई पनि स्थायित्वको प्रतीकका रूपमा लिइन्छ । यो नेवार समुदायमा मल्लकालदेखि चलेको विश्वास गरिन्छ ।
प्रकाशित: माघ २०, २०७३
http://kantipur.ekantipur.com/printedition/news/2017-02-02/20170202091105.html
